Stabilnost viljuškara

Stabilnost viljuškara predstavlja meru otpornosti viljuškara na prevrtanje koja, u principu, zavisi od niza uticaja (statičke i dinamičke sile koje deluju na sredstvo, sopstvena težina, geometrijske karakteristike, ubrzanja, usporenja,...).

Za proveru stabilnosti kod viljuškara koriste se računske i eksperimentalne metode, u najvećoj meri definisane kako nacionalnim, tako i medjunarodnim standardima (na primer ISO 1074, ISO 3184, ISO 5766,...).

Pojam stabilnosti viljuškara odnosi se na:

• stabilnost u podužnom pravcu, koja se odnosi na prevrtanje oko ose koju čine dodirne tačke prednjih točkova sa tlom,
• stabilnost tereta pri maksimalnom usporenju u toku kočenja, zbog opasnosti od klizanja tereta
• bočnu stabilnost pri kretanju kroz krivinu

Test na prevrtanje viljuškara, kojim se simulura uticaj dinamičkih sila, izvodi se najčešće preko platforme sa promenljivim uglom naginjanja.


Statička stabilnost

Medjutim, za praktičnu primenu poseban značaj ima provera statičke stabilnosti čeonog viljuškara i dijagram nosivosti u funkciji od udaljenosti težišta tereta od pete viljuške.

Statička stabilnost čeonog viljuškara definiše se kao odnos statičkih momenata tereta Gs i sopstvene težine viljuškara Gn oko prednje osovine.

Sa slike je očigledno da se momenti sila Gs i Gn , u odnosu na tačku oslanjanja prednjih točkova o tlo, koja predstavlja osu prevrtanja, Ms i Mn , mogu izraziti kao:

Ms = Gs (x + c)
Mn = Gn. co

Pri tome, da bi viljuškar bio stabilan, odnos ovih momenata, koji predstavlja i koeficijent statičke stabilnosti, treba da je veći od jedan, a obično se viljuškar smatra stabilnim ako je:

σ = Mn /Ms ≈1,7

Viljuškari imaju tzv. trougao stabilnosti. Stranice trougla su formirane od tačaka dodira točaka sa tlom (ako ima tri točka) ili prednjih točkova i sredine zadnje osovine. Centar gravitacije ne sme biti izvan trougla stabilnosti (na granici je sa max. teretom i podignutim ramom)